Een stille nacht en een stille groep acht

Een week of twee geleden schreef ik dat bovenbouwleerlingen van de basisschool meestal smullen van verhalen waarin bloed vloeit. Nou ben ik daar zelf ook niet vies van, maar voor de kerstperiode zocht ik liever een wat minder luguber verhaal om de leerlingen van groep 8 mee te vermaken. Liefst iets dat ook nog een kerstboodschap in zich had. Collega José Biever herinnerde me aan een verhaal over de Eerste Wereldoorlog. Toevallig had ik het zelf al eens in een map gestopt om 'ooit' te gebruiken, dus ik ging ermee aan de slag. Het werd een bijzonder verhaal, met een bijzonder resultaat.

Hoe eng mag het zijn?

Afgelopen weken moest ik twee keer vertellen voor groep 7 van de basisschool. Gezien de tijd van het jaar lag een sinterklaasverhaal voor de hand. Maar bij kinderen van een jaar of elf hoef je niet aan te komen met een verhaal over zwarte pieten en pepernootjes. Wat dan wel? Toevallig viel mijn oog op een legende over Sint Nicolaas (de echte!), waarin hij drie jongens redt van een herbergier die hen op brute wijze heeft geslacht. Genoeg ingrediënten voor een smeuïg verhaal, leek mij.

Sint Maarten voor niet-gelovigen

Komende maandag gaan duizenden kinderen met hun lampionnetje de straat op om Sint Maarten te vieren. Het is van oorsprong een katholiek gebruik, maar ik vraag me af hoeveel kinderen nog weten waar Sint Maarten eigenlijk voor staat (behalve voor snoep aan de deur). Ik mag zelf het verhaal van Sint Maarten vertellen na afloop van de lampionnentocht bij mij in de wijk en heb dus de kans om kinderen iets te leren over de betekenis van het feest. Maar wat vertel je ze dan, als je er geen kerkelijk praatje van wilt maken?

De monumentendienst en het paard van Sinterklaas

In de herfstvakantie bezocht ik de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed voor een rondleiding. De dienst is gevestigd in een indrukwekkend modern gebouw aan de rand van het oude centrum van mijn woonplaats Amersfoort. Onze begeleidster vertelde enthousiast hoe het gebouw is ontworpen en gaf toelichting bij de tentoongestelde kunstwerken in het gebouw. Maar wat me van de middag het meest is bijgebleven is een verhaal: over het paard van Sinterklaas.

Kinderen vertellen verhalen: drie Nederlandse projecten

Afgelopen zaterdag vond in Utrecht een Ontmoetingsdag plaats van de Stichting Vertellen. Het thema was deze keer 'Vertellen door kinderen'. Een aantal vertellers (de meesten tevens leerkracht of docent) presenteerde projecten die zij succesvol met kinderen hebben uitgevoerd. Het was een bijzonder inspirerende dag, die veel discussie opriep over de rol die vertellers kunnen hebben in het onderwijs. Een tijd geleden beschreef ik naar aanleiding van het Europees congres al een aantal projecten over vertellen met kinderen. Deze keer alle aandacht voor drie prachtprojecten van eigen bodem.

Vleerkens is een loverboy

Er is al veel gezegd en geschreven over sprookjes en hun betekenis. Maar ik denk dat je er niet per se een studie van hoeft te maken om sprookjes te begrijpen. Wanneer ik een sprookje voorbereid om te vertellen aan kinderen, ben ik niet altijd bewust met die betekenis bezig. Maar soms komt dan ineens een inzicht over het verhaal bovendrijven dat blijft hangen.  Zo ging het ook met Vleerkens Vogel. "Die Vleerkens is gewoon een loverboy," dacht ik ineens. Echt waar? Ja, echt! Ik zal het uitleggen.

Verhalen voor het flanelbord

Dit is mijn derde en (voorlopig) laatste artikel in een serie over vertellen met het flanelbord. Eerder beschreef ik al mijn eigen ervaringen en gaf ik tips voor het maken van je eigen bord en viltfiguren. Maar het gaat natuurlijk om het verhaal dat je ermee vertelt. Dit mag niet te ingewikkeld zijn. Een eenvoudige structuur is belangrijk: opsommingen en herhalingen doen het goed op het flanelbord. Het aantal personages (dat kunnen ook dieren zijn) of voorwerpen moet beperkt zijn. Hieronder geef ik een paar suggesties voor verhalen.

Flanelbord maken: tips

In mijn vorige blog schreef ik hoe je het flanelbord kunt inzetten bij vertelactiviteiten met jonge kinderen. Een flanelbord is eenvoudig zelf te maken en hoeft niet veel te kosten. Het maken van viltfiguren voor bij de verhalen is ook niet echt moeilijk als je weet hoe je het moet aanpakken. Hieronder geef ik je een paar praktische tips.

Flanelbord uit het stof

Misschien ken je het nog wel: het flanel- of viltbord. Het werd vroeger gebruikt op de zondagsschool om bijbelverhalen te illustreren. Af en toe zie je er nog één in de letterhoek in een kleuterklas. Maar de meeste borden zijn geēindigd bij het grof vuil of staan te verstoffen in een schoolmagazijn. Zonde, want het flanelbord is ideaal voor vertelactiviteiten met jonge kinderen.

Zo'n verhaal onthou je!

De afgelopen weken kwam ik niet toe aan het schrijven van een blog. Soms heeft het 'echte werk' even voorrang, vertellen dus. Verhalen zoeken en schrijven, instuderen, uitvoeren. Ik vind het allemaal leuk om te doen, maar de meeste energie krijg ik van de reacties van mijn publiek. Die zijn vrijwel altijd enthousiast (gelukkig wel!) en soms ook leerzaam, zoals deze week.