Kinderen vertellen verhalen: drie Nederlandse projecten

Afgelopen zaterdag vond in Utrecht een Ontmoetingsdag plaats van de Stichting Vertellen. Het thema was deze keer 'Vertellen door kinderen'. Een aantal vertellers (de meesten tevens leerkracht of docent) presenteerde projecten die zij succesvol met kinderen hebben uitgevoerd. Het was een bijzonder inspirerende dag, die veel discussie opriep over de rol die vertellers kunnen hebben in het onderwijs. Een tijd geleden beschreef ik naar aanleiding van het Europees congres al een aantal projecten over vertellen met kinderen. Deze keer alle aandacht voor drie prachtprojecten van eigen bodem.

Talent stroomt in Zwolle
Rob Bults en Dinah Krijgsman uit Zwolle trapten de dag af met hun project Talentstroom.
Rob Bults is mede-oprichter van theater de Verhalenboot en producent van het jaarlijkse Waterval Vertelfestival in Zwolle. Hij is op zoek naar nieuw podiumtalent. Rob is van mening dat je talent alleen kunt 'ontdekken' als je breed inzet: je moet véél kinderen de kans geven om van de kunst van vertellen te proeven. Een paar talenten zullen zich doorontwikkelen tot prof. In de sportwereld of de muziek is dit heel normaal, dus waarom niet bij het vertellen? In het project Talentstroom krijgen leerlingen van ca. 12 tot 16 jaar een kans om zich te ontwikkelen tot verteller. De toptalenten krijgen daarna individuele coaching.

Dinah Krijgsman is dramadocente op scholengemeenschap Van der Capellen, één van de scholen die met Rob samenwerkt in het project. De school profileert zich ermee dat ze leerlingen ruimte geeft om  hun (artistiek) talent te ontwikkelen. Vertellen is één zo'n talent. Leerlingen krijgen eerst lessen op school - betaald uit het schoolbudget dus - en een vervolg op de Verhalenboot.  Ze krijgen niet alleen les, maar ook een podium: leerlingen van de Talentstroom treden op tijdens het Waterval Vertelfestival (en daarbuiten).
Dat het werkt konden we zelf zien op de ontmoetingsdag: twee jonge leerlingen zetten zonder blikken of blozen een prachtig verhaal neer voor een zaal vol vertellers!

Het verhaal van Lelystad
Een volgend schitterend vertelproject werd gepresenteerd door Tom Draaisma en Corine Kistemaker van Improvisie uit Lelystad. Het sprak me vooral aan vanwege zijn interculturele karakter. Het doel was de cohesie in de stad te bevorderen.
Samen met basisschoolleerlingen gingen de vertellers op zoek naar het verhaal van Lelystad. Lelystad is een stad van immigranten: uit Friesland en Drenthe, maar ook uit Turkije, Marokko en vele andere landen. Iedere inwoner heeft zijn eigen verhaal.
De kinderen interviewden hun (groot)ouders: "Waar kom je vandaan?", "Hoe ben je in Lelystad gekomen?", "Hoe voel je je hier?", "Heb je een anecdote?". Daarvan maakten ze een verhaal. De kinderen kregen vertellessen en de verhalen van hun (groot)ouders zijn tijdens een voorstelling gepresenteerd.
De kinderen hebben leren vertellen, maar hebben daarnaast kennis gemaakt met interviewtechnieken en stilgestaan bij hun eigen identiteit. Veel geleerd dus!

Vertelclub in Hengelo
Het laatste project dat ik eruit wil lichten is de Vertelclub van Helene Huizinga - alias Zuleika - in Hengelo. Helene is behalve verteller ook bibiliotheekmedewerker en houdt zich bezig met boekpromotie voor 0-14-jarigen. Voor een deel van haar doelgroep, leerlingen uit de bovenbouw van de basisschool, richtte ze een vertelclub op. Eigenlijk is dat net zoiets als een sportclub, maar dan voor kinderen die zich in hun vrije tijd liever bezig houden met verhalen dan met voetballen.

De eerste vertelclub werd in 2009 opgericht in samenwerking met de bieb in Borne, maar toen daar vanaf 2011 geen geld meer voor was, kwam er een vervolg bij de bibliotheek in Hengelo.
Helene heeft een traject van 10 lessen ontwikkeld, waarin de kinderen van de vertelclub niet alleen een verhaal leren vertellen, maar ook hoe je elkaar feedback kunt geven. Het traject wordt afgesloten met een certificaat en een voorstelling in de bibliotheek voor de kennissenkring van de deelnemers.
Helene gaf met enige spijt toe dat kinderen werven voor de club misschien wel het lastigste is van het hele project. Dat kan ik me goed voorstellen. Maar zou het niet mooi zijn als iedere stad zo'n club heeft, voor kinderen die eens iets anders willen dan voetbal of ballet?

Er is meer!
Dit zijn maar drie voorbeelden van vertelprojecten voor kinderen. Het is mijn persoonlijke selectie uit het grote aantal dat afgelopen zaterdag werd gepresenteerd. Ben je nieuwsgierig geworden? Een compleet verslag van de dag zal gepubliceerd worden bij de nieuwsberichten op de site van Stichting Vertellen.
De volgende ontmoetingsdag, op 8 februari 2014 in Utrecht, zal in het teken staan van vertellen áán kinderen. Hiervoor zijn ook leerkrachten van harte uitgenodigd!

Jelle, leerling van Scholengemeenschap Van der Capellen, vertelt een verhaal