maandag 10 maart 2014

Vertellen met Kinderen (1)

Een paar weken geleden was ik bij de eindpresentatie van drie studenten van de Vertelacademie. Zij volgden de vierjarige leerroute 'Vertellen met en voor kinderen' en deden verslag van hun afstudeerproject, waarin ze kinderen leerden vertellen. Het was een inspirerende middag, met veel praktische tips, die ik graag met jullie wil delen.

Vertellen op school
Verhalen vertellen verdient een plek in het (basis)onderwijs. Met een goed verteld verhaal kan een leerkracht gevoelige onderwerpen bespreekbaar maken of zorgen dat kinderen zich inleven in een onderwerp, bijvoorbeeld uit de geschiedenis.
Maar kinderen kunnen ook prima zelf vertellen. De leerkracht heeft een voorbeeldfunctie door zelf regelmatig te vertellen, maar kan door middel van gestuurde activiteiten kinderen ook leren vertellen. Daarmee bevorder je onder andere de mondelinge taalvaardigheid en het zelfvertrouwen.

Leerroute vertellen met en voor kinderen
De leerroute van de Vertelacademie besteedt aandacht aan beide facetten van vertellen op school. Door middel van cursussen en workshops werk je aan je eigen vertelvaardigheden en oefent die daarna in de praktijk.*) Daarnaast maak je in een meerdaagse workshop kennis met werkvormen om kinderen te stimuleren zelf te vertellen.
De leerroute wordt afgesloten met een 'afstudeerproject' waarin je voor kinderen een verteltraject opzet en laat zien dat je het geleerde in praktijk kunt brengen.

Drie projecten in het basisonderwijs
In januari vormden Brenda Alink, Karin Uijland-Wijnands en Karin Vlietstra de tweede lichting afstudeerders van de leerroute 'Vertellen met en voor kinderen'. Geen van hen is zelf leerkracht, maar alledrie voerden ze hun project uit op een basisschool die daar lestijd voor beschikbaar stelde. Dat vraagt vertrouwen van een school, in een tijd waarin opbrengstgericht leren centraal staat en iedere minuut lestijd telt!

Resultaat: méér dan een verhaal
De resultaten van een (korte) vertelcursus voor kinderen zijn moeilijk meetbaar. Maar een aantal opmerkingen, vond ik veelzeggend:
  • Leerkrachten geven bij de evaluatie aan dat zij kinderen tijdens de presentatie van hun verhaal op een andere manier gezien hebben dan normaal in de klas.
  • Kinderen die anders niet zo van zich laten zien en horen, durven tijdens de vertelworkshops meer en daardoor krijgen klasgenootjes een ander beeld van ze.
  • De tijd is te beperkt om te komen tot vrij, beeldend vertellen. Kinderen laten tijdens de workshops zien dat ze creatief kunnen zijn met eigen woorden, maar tijdens de presentatie van het verhaal voor publiek houden ze toch weer erg vast aan de tekst.
  • Daarentegen zien leerkrachten de geleerde vaardigheden wel terug op andere momenten, zoals bij de boekenbeurt: kinderen durven de klas meer aan te kijken en lezen niet alleen hun tekst op.
Problemen en oplossingen
Tijdens de presentatie beschreven de afstudeerders ieder de opbouw en resultaten van hun project, maar vooral ook hun worsteling met praktische zaken, variërend van 'orde houden' tot 'hoe laat je in een groep van 30 kinderen iedereen aan de beurt komen?'
De oplossingen die de drie afstudeerders vonden voor praktische problemen, zijn nuttig voor iedereen die met kinderen en vertellen aan de slag wil.

Tips voor iedereen
Het is zonde als iedereen het wiel opnieuw moet uitvinden, terwijl deze drie 'verteljuffen' zulke mooie oplossingen en creatieve werkvormen hebben bedacht. De komende weken zal ik daarom een drietal blogs schrijven onder de titel 'Vertellen met kinderen', waarin ik de mooiste ideeën uit deze afstudeerpresentaties zal uitlichten.
Dus, wordt vervolgd!

Er wordt met interesse gekeken naar de materialen gebruikt bij de vertelprojecten: vertelstenen, kriebelkaartjes en meer!

*) De workshops en cursussen zijn ook afzonderlijk te volgen, zonder de verplichting van de hele leerroute met bijbehorende praktijkopdrachten. Kijk op de site van de Vertelacademie voor het hele lesaanbod.

UPDATE 28/3/2014: vervolgartikel met twee praktische tips uit de presentatie van Karin Uijland-Wijnands.
UPDATE 4/4/2014:  het tweede artikel met tips van Brenda Alink staat nu ook online.
UPDATE 15/4/2014: QR-codes en veel lol van Karin Vlietstra, het laatste artikel in de reeks

Geen opmerkingen:

Een reactie posten