Het mirakel van Meppel en andere Sinterklaaslegenden

Ik ben fan van het Sinterklaasjournaal. Ieder jaar zijn er critici die vinden dat het te spannend is voor de doelgroep. Het is kritiek waar ik me dit jaar wel in kan vinden, maar hier in huis genieten we - groot en klein - net als ieder jaar.
Afgelopen week had ik dubbele pret toen het Sinterklaasjournaal met zijn eigen 'oude Drentse verhaal' op de proppen kwam, waarin Sinterklaas twee kinderen redt. Wist je dat er echt oude legendes zijn waarin de goedheiligman kinderen redt en dat hij juist door die verhalen bekend is geworden als kindervriend?

De drie jongens en de herbergier - ca. 1500 Brugge

Het mirakel van Meppel
De op tv uitgezonden intocht van Sinterklaas is dit jaar in Meppel. Afgelopen week maakten we in het Sinterklaasjournaal kennis met de 'legende' over het mirakel van Meppel.
Iedereen kent wel de verhalen over de Witte Wieven, die rondzwerven op de mistige Drentse heidevelden. Naar het schijnt bewaren zij onder hun (hune)bedden kostbare edelstenen. Lang geleden gingen twee kinderen uit Meppel op zoek naar zo'n schat, maar verdwaalden in de mist. Sinterklaas redde ze van de Witte Wieven. Als dank kreeg hij van de kinderen één van de gevonden stenen: de steen die nu in zijn ring zit.

Nikolaas de redder
Ik vind het verhaal mooi bedacht. Het past in de traditie van uit de middeleeuwen stammende legenden over de heilige Nikolaas. In twee van de bekendste legenden zien we Nikolaas namelijk als redder van kinderen. Het zijn mooie verhalen om te vertellen aan bovenbouwleerlingen en ze zo iets te leren over de oorsprong van het sinterklaasfeest. Er komen weliswaar geen Witte Wieven in voor, maar de verhalen zijn beslist niet geschikt voor tere zieltjes!

De drie jongens en de herbergier
Het bekendste - en luguberste - verhaal gaat over drie broers, die op weg zijn naar kostschool in de stad. Onderweg zoeken de drie onderdak in een herberg. De herbergier is uit op hun geld en vermoordt de drie studenten in hun slaap. Hun lichamen stopt hij in een pekelvat - een vat met zout waarin vlees in die tijd werd bewaard.
Kort daarop is Nikolaas te gast in de herberg en ruikt onraad. Hij vraagt de herbergier 'of hij ook iets anders in het vat heeft dan varkensvlees?' De herbergier en zijn medeplichtige vrouw worden bang en bekennen hun misdaad. De bisschop wekt de jongens  door middel van gebeden weer tot leven.

De bruidsschat voor de meisjes
Een ander verhaal laat zien dat Nikolaas ook als bisschop al 's nachts geschenken uitdeelt.
Een verarmde edelman heeft drie dochters. Hij heeft zelfs geen geld meer voor een bruidsschat voor zijn oudste dochter. Hij besluit haar te verkopen, als slavin of prostituee. Nikolaas hoort dit toevallig en krijgt medelijden. 's Nachts gooit hij een doek gevuld met gouden munten door het raam en daarmee is de eer van het meisje gered. Wanneer de tweede dochter oud genoeg is om te trouwen, herhaalt het verhaal zich. Maar als de derde dochter aan de beurt is, betrapt de vader Nikolaas. Hij is hem natuurlijk zeer dankbaar en belooft het gebeurde geheim te houden tot na de dood van Nikolaas.
Misschien verwijzen de chocolademunten in goudfolie die wij in onze schoen vinden wel naar dit verhaal?

De bruidsschat voor de drie meisjes - ca. 1500, Brugge